Eau De Protection
door JOHANNA HEDVA

Je treft me op een vreemd moment. November vorig jaar stierf ik. In december ging ik met vakantie; in januari vluchtte ik voor de rook en het vuur in Los Angeles; in februari werd ik uiteindelijk zo moe dat ik moest gaan liggen, omdat ik niet meer kon lopen; in maart verloor ik mijn verstand; en in april kroop ik langzaam richting wederopstanding, klem in het geboortekanaal, maar nog niet herboren. De uitnodiging om deze tekst te schrijven kwam op dat moment, toen ik verstopt zat in de warme duisternis. De toekomst was gesluierd. De muren om me heen waren nauw en krap. Ik had LA verlaten om met mijn partner in New York City te zijn. Hoewel het in New York ijskoud, regenachtig en grijs was, leek het be- ter dan alleen in Los Angeles te zijn. Ik kon nog steeds niet uit bed komen, maar als het lukte om rechtop te zitten staarde ik uit het raam van ons appartement in Bedfort-Stuyvesant (Brooklyn) en keek naar het appar- tementencomplex aan de overkant. Ik vroeg me af hoe, in vredesnaam hoe, ik dit moest volhouden? De e-mail kwam binnen met de vraag of ik iets kon schrijven over ‘afwijkende kennis’ (deviant knowledges), een zin uit mijn artist statement over waar ik voor sta – terwijl ik verzorgd werd door een zorggroep van vrienden, fami- lie en geliefden, die eten voor me bestelden, me geld en memes stuurden en om de paar uur vroegen hoe het met me ging. Het was niet de eerste keer dat ik afhankelijk was van dit soort steun van een groep vrienden, en het zal ook niet de laatste keer zijn. Hun taak was simpel: me in leven houden. Hun taak was simpel – en wie van ons weet hoe je dat moet doen?

Wat me opviel aan dit specifieke moment, in het voorjaar van 2025, was dat iedereen in de zorggroep ook in een of andere vorm van crisis zat en afhankelijk was van col- lectieve zorg om te overleven. Zoals een van mijn vrien- den, die herstellende was van een kankeroperatie en chemotherapie en op het punt stond om met bestraling te beginnen. We bestelden boodschappen voor elkaar. Er waren kersverse ouders die overmand werden door angst en depressie over het opvoeden van hun baby in tijden van fascisme. Ik zat ‘s middags bij hen op de bank terwijl zij hun krijsende baby in hun armen hielden en me vertelden hoe somber ze waren geworden tijdens de winter. Een van mijn gehandicapte vrienden ging het ziekenhuis in en uit vanwege een slepende infectie, en bleef me geld sturen, zelfs toen ik zei ermee te stoppen. Een ander had aangeboden om op dinsdag en donder- dag eten voor me te bestellen, terwijl die zelf net alles was kwijtgeraakt tijdens de branden in LA in januari. Alle documentatie van 30 jaar werk als theatermaker, alle bezittingen, meubels, boeken, de as van hun voorou- ders: weg. En desondanks werd ik een maand lang, twee keer per week wakker met berichtjes als: “Hallo! Hoe voel je je vandaag? Waar heb je trek in?” Ik kreeg soep, salades, koffie en koekjes.

Afgelopen weekend, midden april, scheen voor het eerst in een maand de zon weer in New York City. Ik sprak af in een park met een paar gehandicapte vrienden van de zorggroep. We zaten de hele middag buiten. Het was warm en helder genoeg om zonnebrandcrème op te doen, onze ogen te beschermen tegen de zon, en te zweten. Bij aankomst riep ik: “We zijn nog niet dood, bitches!” Iedereen had een wandelstok en leuke outfits. Iedereen had op een gegeven moment te maken met een deel van het lichaam dat niet goed functioneerde: pijn, bloedingen, hersenmist. Hoe vaak de zin “Ik hou van je” niet gezegd werd!

Een van mijn vrienden had ik voor het laatst gezien voor de COVID-pandemie, en het voelde geweldig om fysiek en synchroon in tijd bij elkaar te zijn. We houden onze relatie in stand door elkaar lange, gesproken berichtjes te sturen, maar vandaag waren we er allebei, met lip- penstift op en sieraden om. Onze verjaardagen liggen vlak na elkaar, twee Stieren, met ongeveer een week ertussen. We spraken over onze levens vol lichamelijke beperkingen en psychische aandoeningen, suïcidale ge- dachten, activisme, ons gevoel van onheil en hoe we er nog niet aan ten onder zijn gegaan.

Ik complimenteerde haar met haar nieuwe parfum. Zij complimenteerde me met de mijne en wilde we- ten wat het was. “Het heet Eau de Protection,” zei ik. Beschermingswater.

Ze inhaleerde met haar ogen dicht en glimlachte. “Ohhhhh,” zei ze. “Wat ìs die geur?”

“Het is een vreemde roos,” zei ik. “Tussen de ingrediën- ten staat bloed vermeld.”

Ze knikte. “Een roos die naar bloed ruikt. Perfect.”

“Bescherm me, water,” zei ik. “Water: bescherm ons.”

Ik wil hier een grote uitspraak doen. Ik wil iets zeggen over de onderlinge afhankelijkheid van overleving, over hoe zorg net zo goed gedeeld kan worden als pijn, over vrienden die voor elkaar klaarstaan terwijl de wereld in brand staat, over het dragen van parfum op dagen dat je niet weet hoe je door moet met leven. Tijdens het schrijven van deze tekst leerde ik het woord “herople- ving” (recrudescence) het betekent een uitbraak van iets, na een periode van rust of inactiviteit. Het kan een ziekte of een infectie beschrijven, maar het wordt ook gebruikt als omschrijving van de lente.

Ik ging terug naar huis in LA, op tijd voor 1 mei. De lente was losgebarsten. Mijn tuin was overwoekerd, on- kruid verdrong de Oost-Indische kers en rozemarijn. Kolibries, spotvogels en zwerfkatten hadden mijn tuin overgenomen terwijl ik weg was. Ze bleven aan de rand hangen en hielden me in de gaten. Ik bestelde eten voor ze.
Misschien hoef ik geen grootse verklaring af te leggen over hoe hardnekkig het leven kan zijn, hoe we ons er- aan vastklampen en het zich aan ons vastklampt, hoe we opstaan uit de dood, heropleven, en welke bescherming nodig is om dat steeds weer te laten gebeuren. Misschien moet ik gewoon constateren dat, ja, ik me oud voel, dat ik soms niet weet hoe ik het kan verdragen, maar dat ik nog niet heb opgegeven. Misschien is het genoeg om te zeggen dat het parfum dat ik kocht toen ik klem zat in het geboortekanaal – dood, herrezen, herboren – ruikt naar een vreemde roos die uit bloed ontspruit.